Với mức tăng trưởng khá trong những tháng đầu năm 2018, đã giúp khối lượng xuất khẩu gạo Việt Nam đạt mức cao nhất trong 3 năm trở lại đây. Tuy nhiên, dự báo tình hình xuất khẩu những tháng cuối năm nhiều khả năng sẽ khó khăn.
Xuất khẩu gạo Việt Nam đạt mức cao nhất trong 3 năm qua. Trong ảnh là nông dân thu hoạch lúa. Ảnh: Trung Chánh
Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) dẫn số liệu thống kê của các tổ chức quốc tế về tình hình xuất khẩu gạo Việt Nam trong 4 năm gần đây, cho thấy lũy kế kết quả xuất khẩu trong những tháng đầu năm 2018 đã vượt qua cùng kỳ của 3 năm trước đó, thậm chí, đã vượt qua kết quả của cả năm 2016.
Cụ thể, tính đến ngày 11-9-2018, xuất khẩu gạo Việt Nam đạt 4,886 triệu tấn, trong khi cùng kỳ 3 năm trước đó, tức năm 2015, 2016 và 2017 lần lượt đạt mức 4,045 triệu tấn, 3,393 triệu tấn và 4,680 triệu tấn.
Thậm chí, thống kê này cho thấy, kết quả xuất khẩu gạo tính đến ngày 11-9-2018 đã vượt qua kết quả của cả năm 2016 là 4,862 triệu tấn.
Trong khi đó, thông kê của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng cho thấy, 8 tháng đầu năm 2018, xuất khẩu gạo đạt 4,4 triệu tấn, tăng 6,8% so với cùng kỳ năm 2017.
Tuy kết quả xuất khẩu những tháng đầu năm 2018 là khả quan, nhưng nhiều khả năng kim ngạch xuất khẩu những tháng còn lại của năm 2018 sẽ gặp không ít khó khăn.
Cụ thể, báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho thấy, xuất khẩu gạo Việt Nam vào thị trường lớn nhất là Trung Quốc đã sụt giảm rất mạnh, 7 tháng đầu năm 2018 đạt 927.000 tấn, giảm 32,8% so với cùng kỳ năm ngoái. Đặc biệt, khi sản phẩm gạo nếp bị áp thuế đến 50%, có thể dẫn đến việc tiếp cận thị trường này rất khó khi mặt hàng gạo nếp xuất khẩu vào Trung Quốc lên đến xấp xỉ 1 triệu tấn/năm.
Trong khi đó, với các thị trường truyền thống như Indonesia, Philippines..., tuy có những thông tin đồn thị trường này sẽ tiếp tục nhập khẩu từ nay đến cuối năm. Thế nhưng, với số lượng hợp đồng đã ký trong những tháng đầu năm hầu như đã bằng với dự kiến kế hoạch nhập khẩu của những quốc gia này, cho nên, việc gia tăng nhập khẩu từ nay đến cuối năm vẫn chưa có gì chắc chắn.
Tại cuộc họp báo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn hôm 28-9, ông Nguyễn Quốc Toản, quyền Cục trưởng Cục chế biến và Phát triển thị trường nông sản cảnh báo, trong quí 4-2018, tình hình xuất khẩu gạo sẽ phải cạnh tranh về giá với Thái Lan và Ấn Độ khi giá xuất khẩu của họ giảm; đồng baht của Thái và đồng rupee Ấn Độ đang suy yếu so với đô la Mỹ.
“Hơn nữa, chúng ta cũng phải cạnh tranh với Ấn Độ khi Trung Quốc đã cho phép 19 doanh nghiệp quốc gia này xuất khẩu vào thị trường của họ”, ông cho biết và thông tin thêm rằng, Thái Lan cũng đã ký với Trung Quốc bán 10.000 tấn gạo qua đường thương mại điện tử.
Những vấn đề nêu trên, theo ông Toản, cần phải quan tâm vì đó là những yếu tố cạnh tranh trực tiếp với xuất khẩu gạo Việt Nam trong quí cuối năm 2018.